Triumph TR6

Een 123-ontsteking is er in een aantal uitvoeringen.
Naast het inbouwen is er ook het afstellen van de 123-ontsteking (programmeren). Het inbouwen van een 123-ontsteking gaat meestal wel, maar dan komt het programmeren. Welke instelling is de juiste?

Samen met sleutelvriend Bas uitgezocht hoe het zit met centrifugaal- en vacuümvervroeging. Meer achtergrondinformatie en waarom wel/niet vacuümvervroeging is hier te vinden.
Kort samengevat is duidelijk dat:

• de centrifugaalvervroeging nodig is omdat je bij hogere toerentallen het mengsel eerder wilt ontsteken, zodat de volle verbranding op het juiste moment plaats vindt.
• de vacuümvervroeging (advance) een handig hulpmiddel is, omdat er bij een hoog vacuüm in verhouding een arm mengsel is dat meer tijd nodig heeft om te ontsteken. Daarom wil je op dat moment de ontsteking (nog meer) kunnen vervroegen.

De TR6 is geheel ontdaan van alle “emissie onderdelen” die men in de jaren 70 nodig vond in de USA.
Dit is een belangrijk gegeven want de “vroege” TR6-en hadden die emissie-onderdelen niet of in mindere mate. Dit nemen wij als uitgangspunt en gebruiken dan ook de gegevens van een originele verdeler (TR6 1969) als startpunt voor het instellen van onze 123-ontsteking.

Deze gegevens vinden we in de manual en “onze verdeler”, die we als uitgangspunt voor de 123-programmering gaan gebruiken, heeft Stanpart No. 308460 en Lucas part No. 41202.

Kijkt men verder in de manual, dan is te lezen dat de vacuümvervroeging (vacuum advance) zelfs is afgedopt bij latere versies om zo te voldoen aan de emissie-eisen. De retard unit (vacuümverlating) werd toen gebruikt bij stationair (idle) om op die manier te kunnen voldoen aan de eisen. De ontsteking had destijds 2 vacuümaansluitingen waarvan er dus 1 (retard) werd gebruikt.

Als eerste zetten we de centrifugaalvervroeging gegevens in de 123-ontstekingssoftware.
Let op: de gegevens in de manual laten zien hoeveel de originele verdeler vervroegt. Dat is mooi, maar we starten bij stationair al met 12 graden BTDC (Before Top Dead Center). Dus bij het instellen van de 123-ontsteking moeten we de waarde uit de manual met 12 graden verhogen.

De vacuümcurve is iets meer een uitdaging. We hebben reeds besloten dat we zeker gebruik willen maken van vacuümvervroeging en waar deze vaak niet wordt aangesloten, gaan wij dat wel doen.
Uitleg is nodig om de software van de 123-ontsteking te begrijpen.

Eenheid van druk is gestandaardiseerd in kPa (kiloPascal) maar vaak worden andere eenheden gebruikt zoals mmHG (mm kwikkolom).
We zijn gewend te “kijken” naar relatieve druk, maar in de software van de 123-ontsteking werkt men met de absolute druk.
Hoe zit dat dan met relatieve en absolute druk? We spreken over relatieve druk als dit wordt gemeten vanaf de atmosferische druk. Bij absolute druk wordt de druk gemeten vanaf 0 Bar waarbij 0 Bar ook bekend is als vacuüm. De software van de 123-ontsteking voor het instellen van het vacuüm is wat verwarrend want daar staat 0 Bar in het midden van de grafiek. Dat punt is de atmosferische druk. Dit klopt niet want 0 Bar is vacuüm. Daarboven staat 100 kPa en daar gaan we ook mee werken want 100 kPa is gelijk aan 1 Bar; dat is de gemiddelde buitenluchtdruk en dus de atmosferische druk. Waarom dit zo is gedaan in de software is een raadsel. De schaalverdeling van Bar vergeten we dan ook maar.

Er zijn 4 kwadranten, waarbij de horizontale as de vacuüm-as is.
De 123-software is zowel voor advance (vervroeging) als retard (verlating) in te stellen.
Waar zetten we dan de waarden:

• “Boost retard” is een term die men gebruikt bij supercharged/boosted motoren. Als de druk in het spruitstuk groter wordt dan de atmosferische druk, mag de vonk later komen. In het kwadrant rechtsonder kunnen we die waardes kwijt.
• “Vacuum advance” (vervroeging) instelling kunnen we kwijt in het kwadrant linksboven en dat gaan we dan ook doen.

Simpel de waardes vanuit de manual overnemen lukt niet, want Triumph werkt met inch of mercury en de 123-software met kPa. Dat moeten we dus omrekenen. Daarnaast moeten we de absolute druk hebben.
Als bij stationair een waarde (vacuum) wordt gemeten van 15 inch of mercury, wat overeenkomt met 15 inHg, wat weer overeenkomt met 51 kPa, dan is dat het verschil tussen de buitenluchtdruk en de onderdruk die op dat moment in ons inlaatspruitstuk heerst.
Met bovenstaande kennis kunnen we alles goed gaan invullen. We meten een verschil van 51, dat we dus geteld vanuit het midden naar links moeten gaan uitzetten. We trekken 51 van de 100 af en hebben dan bij 49 kPa in de grafiek ons punt te pakken. Dat is namelijk een onderdruk van 51 als men kijkt vanuit de 100 (zoals gezegd is 100 in de grafiek de atmosferische druk die de 123-software aangeeft). Eerst maar de omrekening van de fabrieksgegevens naar kPa en absolute druk.

MAP start is het punt waarbij de software de vacuümvervroeging laat starten.
In dit geval gebeurt er onder de 500 rpm niets, ook al zou er op dat moment een hoog vacuüm zijn.

Alle info op een rij

Publicatie¹⁾ Juli 2020.

• Hier een Excel-lijst ²⁾ om te downloaden. In de eerste kolom de juiste waardes invullen en de overige kolommen worden automatisch ingevuld.
• 123-file ³⁾ met de ingevulde waardes als zip-bestand te downloaden.